İran’ın Füze Gücü

İran’ın balistik füze teknolojisinin açık ve sürekli iyileştirilmesi Ortadoğu, Avrupa ve ABD için ciddi bir tehdit oluşturuyor ve ülke terör örgütleri için silah ve teknolojinin önemli bir çoğaltıcısı haline geldi. Ülkenin füze yetenekleri ile birleştiğinde, güçlü sivil nükleer programı; Ortak Kapsamlı Eylem Planı (JCPOA) İran’ın nükleer programını kısıtladı, ancak ABD’nin Anlaşma’dan çekilmesinin ardından belirsizlikle karşı karşıya kaldı ve İran’ın nükleer kalkınma programına yakın gelecekte yeniden başlaması ihtimali var. Bu belirsizlik, İran’ın nükleer ve balistik füze programlarındaki söylemiyle birleştiğinde dünyaya endişe kaynağı oluyor.

İran’ın Mevcut Füze Teknolojileri

İran’ın balistik füzeleri rakip devletlere karşı siyasi bir silah olarak kullanılabilir ve cephaneliğini Haziran 2011 sonunda yürütülen 10 günlük savaş tatbikatları gibi yıldırma eylemleriyle göstermeye devam ediyor.

İran’ın mesajı, İran’ın nükleer anlaşmasının kurulmasına rağmen artan kendi kendine yeterliliklerden biri olmuştur. İran’ın askeri cephaneliğinin kapsamı bilinmemekle birlikte, birçok savunma analisti İranlı mühendislerin yurt dışından elde edilen tasarımları kopyalamak ve değiştirmek için yıllarca sürdüğünü ve Kuzey Kore, Rusya ve Çin gibi ülkelerden füze teknolojisi aldığını belirtiyor.

Yerel bir sıvı itici füze endüstrisi geliştirme yatırımları 1980’lerde İran’ın füze alımları ile başladı. 1994’te Scud-B füzesi Shahab-2’nin kendi versiyonunda üretime başladılar. İran 1990’ların ortalarında Kuzey Kore’den No Dong füzesi almaya başladı ve kendi füzesi Shahab’ın versiyonunu geliştirmeye başladı. Bu yeni füzenin ilk başarılı testi 1998’de yapıldı. İranlılar Shahab-3’ün birden çok başarılı testini yaptılar ve 2004’te Shahab-3’ü daha doğru ve uçuşta izlemesi daha zor olacak şekilde modifiye etme çalışmalarına başladılar. İran’ın Shahab-3’ü yardım almadan geliştirme hedefi, daha uzun menzilli Ghadr-1’in üretimiyle sonuçlandı. Son yıllarda İran, Zülfikar füzesi olarak bilinen Shahab-3’ün yeni bir versiyonunu da geliştirdi. Haziran 2017’de İŞİD’e karşı kullanıldı. Kısa menzilli balistik füzenin yaklaşık 700 km menzile sahip olduğu düşünülüyor. İran’ın teknolojilerini üretme ve geliştirme yeteneği yıllar içinde giderek artıyor.

İran ayrıca Sejjil füze sistemi olarak bilinen Shahab-3’ün sağlam itici bir versiyonunu geliştirdi. Bu, Shahab-3’ün daha doğru bir versiyonudur ve daha uzun bir menzile sahiptir. Katı yakıtlı sistem Sejjil’i İran için daha güvenilir bir saldırı seçeneği haline getiriyor ve bu nedenle onları bölgede daha zorlu bir oyuncu haline getiriyor.

İran, İran’ın nükleer anlaşmasında ortaya konan füze testlerindeki sınırlamalara rağmen, balistik füze teknolojisini test etmeye devam etti. Anlaşma İran’ın sekiz yıl boyunca nükleer bir savaş başlığı taşımak üzere tasarlanmış füzeleri test etmesini yasaklıyor, ancak diğer füzeleri test etmesine ses çıkarmıyor.

İran’ın Suriye ve Irak’taki hedeflere yönelik füze saldırıları (sırasıyla 18 Haziran 2017 ve 08 Eylül 2018), İran’ın füze gücü hakkında bir bilgi veriyor. Her iki saldırıda da bir sıvı yakıtlı balistik füze ve yaklaşık altı katı itici balistik füze hedef alanın üzerine insansız bir hava aracı (İHA) ile birlikte gönderildi. Orta Doğu’daki mevcut çatışmalar İran füze kuvvetlerinin gücü için bir kanıt oluşturmuştur.

Yakın Menzilli Balistik Füzeler (CRBM)

Kısa Menzilli Balistik Füzeler (SRBM)

Orta Menzilli Balistik Füzeler (MRBM)

Kara Saldırısı Cruise Füzeleri (LACM’ler)

Kaynak: Amerikan Ulusal Hava ve Uzay İstihbarat Merkezi, “Balistik ve Cruise Füze Tehdidi” 2013